12 Phương pháp giáo dục từ cha mẹ Mỹ mà cha mẹ Việt nên áp dụng ngay năm 2025

Những phương pháp tích cực mà cha mẹ Việt Nam cần học hỏi từ cha mẹ Mỹ để nuôi dạy con tốt hơn.

Không có cách nuôi dạy con nào hoàn hảo, nhưng việc học hỏi từ cha mẹ Mỹ có thể bổ sung vào kinh nghiệm nuôi dạy con của cha mẹ Việt Nam. Điều này có thể giúp con phát triển và trở thành người có ích cho xã hội.

Trong bối cảnh so sánh như này, chúng ta cần nhìn nhận mở lòng, không phải tất cả cha mẹ Mỹ đều hoàn hảo, nhưng nên nhìn nhận những điểm tích cực để áp dụng vào việc nuôi dạy con cái của mình.

Trước tiên, hãy dành thời gian nghiên cứu sự đặc sắc giữa phong cách làm cha mẹ ở Việt Nam và Mỹ. Dưới đây là 12 điều quan trọng mà bất kỳ người làm cha làm mẹ nào ở Việt Nam cũng nên tham khảo và áp dụng để nuôi dạy con một cách toàn diện hơn.

1. Hướng dẫn con phát triển có ích cho cộng đồng

Những học sinh tiểu học ở Mỹ thường thể hiện ước mơ của họ một cách hồn nhiên và có sự hiểu biết về việc đóng góp cho xã hội. Các chàng trai thường mơ ước trở thành lính cứu hỏa hoặc cảnh sát, nhìn nhận đây là những nghề giữ gìn trật tự và an toàn cho cộng đồng. Ngược lại, các cô gái thường chọn con đường y tá, muốn chăm sóc và động viên những người bệnh. Điều này thể hiện sự chấp nhận của cha mẹ Mỹ đối với sự đóng góp xã hội hơn là vị thế xã hội của con.

Ở Việt Nam, khi hỏi các em muốn làm gì, phần lớn nếu không chọn doanh nhân hay giám đốc, họ thường nhắm đến nghệ sĩ, ca sĩ, vì đây là những ngành nghề vừa được biết đến, vừa mang lại thu nhập khá lớn. Nếu con không chọn nghề nào có thu nhập cao hoặc không đảm bảo vị thế xã hội, cha mẹ thường sẽ cố gắng định hình lại tư duy của con ngay lập tức, vì ở Việt Nam, cha mẹ thường chú trọng đến vị thế và tiền bạc hơn là sự đóng góp cho cộng đồng.

2. Dạy con trải nghiệm giá trị của sự giản dị

Ở Mỹ, cha mẹ thường khuyến khích con trải nghiệm giá trị của sự giản dị, không khích lệ ăn mặc và sử dụng đồ không quá đắt tiền khi đi học để không tạo ra khoảng cách vật chất giữa con và bạn bè. Họ muốn con không tỏ ra tự hào hay khoe khoang về tài sản gia đình mình và luôn khuyến khích con phải cố gắng tự mình đạt được. Việc chia sẻ và tôn trọng đồ của mình với bạn bè cũng được coi là quan trọng.

Trái ngược với đó, ở Việt Nam, nhiều cha mẹ có khả năng kinh tế thường tặng cho con cái những đồ đắt tiền để chúng nổi bật trong nhóm bạn. Họ thường khuyến khích con phải giữ gìn kỹ lưỡng, không cho bạn mượn vì lo sợ mất mát hoặc hư hại. Việc đeo đồ trang sức giá trị của trẻ cũng gặp nhiều ủng hộ mặc dù có nguy cơ an toàn cho trẻ.

3. Dạy con ứng xử bình đẳng

Trong một xã hội đa dạng văn hóa như Mỹ, việc cư xử đúng mực là điều vô cùng quan trọng. Cha mẹ Mỹ giáo dục con phải lịch sự và tôn trọng mọi người, không phân biệt chủng tộc, màu da, địa vị xã hội hay nghề nghiệp. Trái ngược lại, cha mẹ Việt thường chỉ dạy lễ phép khi giao tiếp với những người có quan hệ gần, có vẻ ngoài sang trọng hoặc có vai trò quan trọng trong cuộc sống của mình. Rất ít trẻ Việt nhận biết giá trị lễ phép khi giao tiếp với những người không quen như người bán hàng rong hoặc người nghèo.

4. Quan tâm đến tâm lý và trò chuyện với con cái

Cha mẹ Mỹ thường quan tâm đến tâm trạng và trải nghiệm học tập của con khi về nhà, họ dành thời gian ôn bài và chơi cùng con vào buổi tối. Ngược lại, cha mẹ Việt Nam thường chỉ quan tâm đến điểm số và sự khen ngợi, họ không dành thời gian đủ để thảo luận với con về cảm xúc hay những điều mới mẻ học được.

Trong khi cha mẹ Mỹ tập trung vào sự phát triển toàn diện của con, cha mẹ Việt Nam thường chỉ quan tâm đến thành tích học thuật và đưa con tham gia nhiều lớp học thêm, để con chẳng còn thời gian trò chuyện hay kể về những điều quan trọng trong cuộc sống của mình.

Hãy đọc ngay: 10 bước quan trọng để hỗ trợ tâm hồn phát triển của con

5. Dạy con tư duy về giúp đỡ và sẻ chia

Với cha mẹ Mỹ, điều quan trọng nhất là con phải là người hòa đồng, giúp đỡ bạn bè. Thành công của con không chỉ được đánh giá bằng thành tích, mà còn ở mức độ nỗ lực và mối quan hệ mà con xây dựng với bạn bè.

Trái lại, cha mẹ Việt Nam thường sợ con thua kém trong học tập và đặt nặng vào việc so sánh với bạn bè. Nhiều phụ huynh thậm chí soi mói con trước mặt bạn bè chỉ vì con thua một chút trong kiểm tra. Thái độ so sánh này không chỉ làm mất đi sự trong sáng trong tình bạn của trẻ mà còn tạo áp lực và sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các em từ nhỏ.

6. Dạy con học từ sai lầm và chấp nhận trách nhiệm

Phụ huynh Mỹ khuyến khích con trải nghiệm những sai lầm nhỏ và hướng dẫn cách họ có thể khắc phục hậu quả. Thay vì trừng phạt con khi làm hỏng đồ, họ thường yêu cầu con tham gia dọn dẹp và học cách giải quyết tình huống. Ngược lại, cha mẹ Việt Nam thường bảo vệ con khỏi những sai lầm và nếu con làm sai, họ thường áp đặt hình phạt nặng mà không hướng dẫn con cách sửa sai.

7. Kính trọng sự riêng tư của con

Cha mẹ Mỹ tôn trọng ý kiến và quyền riêng tư của con cái, khuyến khích con thể hiện ý kiến mà không ép buộc. Họ không xâm phạm không gian cá nhân của con, không tự ý kiểm tra đồ đạc hoặc xâm nhập vào phòng con mà không hỏi ý kiến. Ngược lại, nhiều cha mẹ Việt Nam thường muốn kiểm soát mọi khía cạnh của cuộc sống con cái từ suy nghĩ đến đồ đạc cá nhân, thậm chí khi con đã trưởng thành.

8. Dạy con kỹ năng tự bảo vệ

Cha mẹ Mỹ chăm sóc và dạy con cách tự bảo vệ trước người lạ. Họ không chấp nhận việc ai đó xâm phạm hay quấy rối con. Họ khuyến khích con phải giữ sự đề phòng đối với người lớn, không tuyệt đối phải nghe theo mà học cách tự bảo vệ. Trái ngược, nhiều cha mẹ Việt Nam vẫn để người lớn tự do tiếp xúc với con mình, thậm chí có những hành động không đúng đắn mà họ không để ý hoặc coi nhẹ, gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý của trẻ.

Phụ huynh Mỹ khuyến khích con đặt câu hỏi và nâng cao kiến thức từ nhiều nguồn. Họ tạo điều kiện cho con phát triển khả năng tự học và tìm kiếm thông tin từ môi trường xung quanh. Ngược lại, nhiều cha mẹ Việt Nam thường hạn chế quyền tự do của con trong việc tìm kiếm kiến thức, thường chỉ tập trung vào việc học từ giáo viên hoặc sách giáo trình cụ thể.

9. Khuyến khích con tìm hiểu và đặt câu hỏi từ nhiều nguồn

Đối với cha mẹ Mỹ, không có điều gì là quá nhạy cảm mà con mình không thể biết hoặc không nên biết từ giới tính, tình dục, đến các vấn đề nóng bỏng thuộc về chính trị xã hội. Thay vì cấm con tìm hiểu hoặc lảng tránh những câu hỏi của con, phụ huynh Mỹ thường sẵn sàng giải thích cho con cái hiểu những thắc mắc của chúng tùy theo độ tuổi và trình độ hiểu biết của con mình. Họ hiểu rằng hơn tất cả, đây là trách nhiệm của cha mẹ chứ không phải là trách nhiệm của nhà trường hoặc xã hội. Hơn nữa họ cũng biết rằng trong thời đại thông tin rộng mở như ngày nay, việc né tránh những câu hỏi của con cái chỉ làm chúng tò mò hơn và tìm cách để tìm hiểu.

Phụ huynh Việt Nam thường muốn con cái tập trung học tốt, không quan tâm đến những vấn đề nhạy cảm như tình yêu, tình dục hay vấn đề xã hội. Câu: “Con còn nhỏ, hãy tập trung vào việc học!” thường là câu châm ngôn khi con hỏi về những điều cha mẹ không muốn trả lời. Điều này có thể khiến thế hệ trẻ trở nên lạnh lùng với những khía cạnh quan trọng của cuộc sống và chỉ tập trung vào việc học để có được bằng cấp và kiếm tiền.

10. Dạy con về sự chịu trách nhiệm và tự lập

Cha mẹ Mỹ khuyến khích con chia sẻ trách nhiệm trong gia đình mà không phân biệt giới tính. Họ ít khi thuê người giúp việc nhà và dạy con phải tham gia các công việc hằng ngày như dọn phòng, dọn dẹp đồ chơi. Ngược lại, nhiều gia đình Việt Nam vẫn giữ quan điểm truyền thống với việc chỉ đặt trách nhiệm này cho con gái, trong khi con trai thường được làm tự do. Họ quen thuộc với việc làm hết mọi thứ cho con, không giúp con phát triển tinh thần tự lập.

Ở tuổi trung học, học sinh Mỹ được khuyến khích tìm việc làm thêm để có tiền tiêu vặt, không phải phụ thuộc vào bố mẹ. Ngược lại, nhiều phụ huynh Việt Nam ưu ái con trai và con út, không khuyến khích làm việc, chỉ cần tập trung vào việc học. Thậm chí, có những con trai lớn lên vẫn không biết tự nấu ăn hoặc tự làm những công việc đơn giản cho bản thân.

11. Hướng dẫn con phát triển tính tự chủ và lòng công bằng

Cha mẹ Mỹ không thường tặng quà cho giáo viên để ảnh hưởng điểm số của con. Ở Mỹ, không có ngày nhà giáo và nếu học sinh thích giáo viên, họ sẽ tự làm quà để tặng. Những món quà vật chất hoặc tiền mặt không bao giờ là lựa chọn chấp nhận của giáo viên.

Phụ huynh Việt Nam thường tận dụng ngày 20-11 để tặng quà, thậm chí là tiền, để giáo viên quan tâm đến con. Hành động này truyền đạt cho trẻ con rằng việc sử dụng quà tặng hoặc tiền để đạt được mong muốn là điều bình thường. Khi trưởng thành, thói quen này có thể dẫn đến việc giải quyết vấn đề bằng cách này mà không có sự ngần ngại nào.

12. Giáo dục con yêu thương động vật và bảo vệ môi trường

Phụ huynh Mỹ thường dạy con yêu thương động vật từ nhỏ và đối xử với chúng một cách nhân hậu thân thiện. Họ thích nuôi chó mèo và coi chúng như thành viên trong gia đình. Khuyến khích con nuôi thú cưng để phát triển tinh thần trách nhiệm qua việc chăm sóc, làm vệ sinh và chơi với thú cưng. Ngoài ra, họ khích lệ con tìm hiểu về thiên nhiên và kết bạn với các loài động vật nhỏ như chim, sóc, thỏ... Hành vi tàn ác với động vật thường bị xử lý nặng nề.

Trái ngược, nhiều phụ huynh Việt Nam ít khi kích thích con tiếp xúc với thiên nhiên và động vật. Trong tâm trí nhiều người Việt, đa số động vật chỉ thuộc hai loại: ăn được hoặc nguy hiểm nên phải loại bỏ. Chúng ta quên rằng giáo dục trẻ yêu thương động vật cũng là việc nuôi dưỡng lòng nhân ái khi trẻ lớn lên. Đứa trẻ biết thương xót và giúp đỡ động vật nhỏ khi trẻ sẽ trở thành người nhân hậu khi trưởng thành.

Như đã nói ở phần đầu, bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Quyết định thuộc về các bậc phụ huynh, họ có quyền tự lựa chọn con đường giáo dục cho con mình.

Xem thêm:

Đường link hình ảnh: Mums at the table

Đăng bởi: Ngô Hoàng Lâm

Từ khóa: 12 điều mà bậc phụ huynh Việt nên học từ phụ huynh Mỹ về cách giáo dục con cái