Chùa Long Quang Cổ Tự Cần Thơ | Hành trình lịch sử | Bí mật kiến trúc | Con đường huyền bí năm 2025

Chùa Long Quang Cổ Tự Cần Thơ, ngôi đền thờ cổ với hơn hai thế kỷ chờ đón. Lịch sử dày vò, văn hóa tinh tế, làng Thiền Lâm Tế để lại dấu ấn. Điều độc đáo là chùa chuyển sang Bắc Tông, vẫn giữ nguyên tượng Phật cổ và nét đẹp kiến trúc thời xưa. Trong thế giới chùa miền Tây, đây là điểm đáng chú ý nếu loại bỏ chùa Nam tông của người Khmer.

Thiền viện Long Quang Cổ Tự

Hành trình lịch sử của chùa Long Quang Cổ Tự

Năm 1824 (Năm thứ 5 của triều Minh Mạng), Thiền sư Thiện Quyền quyết định xây dựng một am nhỏ từ lá. Ban đầu, ngôi am này chưa có tên gọi cụ thể.

Năm 1825, ngày chùa chính thức hình thành.

Năm 1829, am nhỏ được nâng cấp thành một ngôi chùa trung bình và mang tên Long Trường. Với tâm nguyện lâu dài và bền vững cho ngôi chùa này.

Năm 1835, chùa Long Trường trải qua một cuộc tu sửa lớn, làm mới lần nữa.

Năm 1846, công trình xây dựng chùa hoàn thiện.

Khu tháp mộ tọa lạc giữa lòng khuôn viên chùa Long Quang.

Năm 1859, sư Quảng Hiền nhận trách nhiệm làm trụ trì. Ngôi chùa trong tình trạng hư hại, sư đã lãnh đạo chiến dịch quyên góp để phục hồi toàn bộ kiến trúc chùa.

Năm 1861, hoàn tất công tác tu sửa. Chùa cũng chính thức chuyển tên từ Long Trường sang Long Quang, danh xưng được giữ nguyên cho đến ngày nay.

Năm 1889, Hòa Thượng Từ Quang (còn được biết đến với Pháp danh Ngộ Cảm) nhận chức trụ trì. Hòa thượng vừa truyền đạo, vừa làm thuốc nam chữa bệnh cho cộng đồng. Danh tiếng của chùa ngày một vươn cao.

Năm 1922, Hòa thượng khắc hình 50 tượng Tiên Phật từ gỗ giáng hương, mỗi tượng có chiều cao khoảng 80cm (Hiện vẫn được bảo quản tại chánh điện).

Phía sau khu vườn là nơi cây xanh tạo nên bóng mát dễ chịu.

Năm 1924, nhà sư Trí Thới (Đệ tử của Hòa thượng Từ Quang) đảm nhiệm trách trì chùa.

Năm 1930, chùa bị suy giảm nghiêm trọng, Phật tử chung tay đóng góp để tu sửa. Đến cuối năm, công việc hoàn thành. Chùa lúc này đã có kiến trúc vững chắc với Chánh điện và nhà bếp được xây từ tường gạch.

Trong giai đoạn này, chùa đã trở thành nơi lưu trú và hoạt động của nhiều chiến sĩ cách mạng chống Pháp. Chùa còn đóng góp Đại hồng chung cổ, một loại đồng quý giá, để làm đầu đạn theo lời kêu gọi.

Chứng nhận bảo tồn di sản của chùa Long Quang tại Cần Thơ

Năm 1963, sư Thích Chơn Khánh trở thành trụ trì. Bà con Phật tử hỗ trợ đóng góp để tu sửa những phần hư hại. Tuy nhiên, công trình gần hoàn tất thì bị tác động của bom đạn, gây hư hại nặng nề.

Năm 1966, sau nhiều lần hư hại, Chánh điện được xây dựng lại.

Năm 1983, sư Thích Chơn Khánh qua đời. Trong suốt 9 năm, chùa không có trụ trì. Sự gián đoạn xuất phát từ việc chùa đầu tiên không thuộc hệ phái Phật giáo Bắc tông, mà theo hệ phái Lâm tế (có nguồn gốc từ Trung Quốc). Cần đến sự can thiệp của Giáo hội Trung ương để chuyển giao trụ trì theo hệ phái Bắc Tông.

Phía trước chùa Long Quang ở Cần Thơ

Đến năm 1992, Đại đức Thích Bình Tâm được cử về làm trụ trì chùa sau sự can thiệp của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.

Hiện nay, Thượng Tọa Thích Bình Tâm đảm nhiệm vị trí Phó Trưởng Ban Thường Trực Ban Trị Sự của Giáo hội Phật Giáo Việt Nam thành phố Cần Thơ (Năm 2020) và là trụ trì của Thiền Viện Trúc Lâm Phương Nam, ngôi chùa lớn nhất tại Cần Thơ.

Ngày 21/6/1993, Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận Linh Quang Cổ Tự là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Bảng xếp hạng di tích quốc gia - Chùa Long Quang Cổ Tự Cần Thơ

Tháng 12 năm 1994, chùa được đại tu một cách tỉ mỉ, gìn giữ nét kiến trúc cổ trong sự kết hợp hài hòa với công trình mới. Đến ngày nay, chùa vẫn giữ nguyên vẹn di sản kiến trúc từ năm 1994.

Trong giai đoạn 2010 – 2011, chùa tiến hành tu sửa các công trình kiến trúc bị xuống cấp.

Bên trong Chánh điện của chùa Long Quang Cổ Tự

Với việc có cùng trụ trì với Thiền viện Phương Nam, cả hai thường hợp tác tổ chức các khóa tu mùa hè và các hoạt động Phật giáo khác.

Hàng năm, Chùa tổ chức 3 lễ hội quan trọng: cúng Thượng Ngươn (tháng giêng), cúng Trung Ngươn (tháng 7), cúng Hạ Ngươn (tháng 10); cùng lễ cúng Phật Đản vào tháng 4.

Đặc điểm kiến trúc của Chùa Long Quang Cổ Tự

Diện tích toàn bộ: 7.000 mét vuông.

Lối vào chùa

Cổng chùa Long Quang được thiết kế theo mô hình tam quan, bao gồm 3 cổng và 3 mái. Trên cổng chính, bảng hiệu rực rỡ với chữ lớn LONG QUANG CỔ TỰ; phía trên là dòng chữ GIÁO HỘI PHẬT GIÁO VIỆT NAM; phía dưới là XÃ LONG HÒA – TP. CẦN THƠ.

Phần mái của cổng chính được khắc họa hình ảnh lương long tranh châu, trung tâm là biểu tượng bánh xe pháp luân đặt trên bông sen. Cả hai phần chóp nhọn của mái chính và mái phụ đều trang trí ký hiệu bánh xe pháp luân đặt trên bông sen.

Ở hai bên cột chính, có hai hàng chữ đối bằng tiếng Hoa. Phiên âm sang Hán Việt như sau:

Long đức phổ thập phương, Phật đạo hoằng thâm chánh giáo, Quang minh chiếu tam giới, thiền lâm quãng nhuận chân truyền.

Bên cổng phụ bên trái khắc chữ TỪ BI, cổng phụ bên phải khắc chữ TRÍ TUỆ.

Nhìn từ bên trong ra cổng tam quan, chúng ta có thể thấy tên chùa được khắc bằng chữ Hán trên cổng chính, còn hai cổng phụ vẫn trang trí bằng hai chữ TỪ BI và TRÍ TUỆ bằng chữ Hán.

Chánh điện của chùa

Diện tích của Chánh điện chùa Long Quang là 324 mét vuông. Kiến trúc của chùa được xây dựng theo phong cách thượng lầu hạ hiên.

Theo thông tin từ miền Tây, thượng lầu hạ hiên là một kiểu kiến trúc có 1 lầu được đặt lên trên hiên nhà, hình dáng giống như một chóp nhọn nằm trên đỉnh mái nhà. Rất nhiều ngôi chùa cổ và nhà cổ trong khu vực miền Tây có kiến trúc theo lối này, như chùa Nam Nhã, chùa Quang Xuân, nhà cổ Bình Thủy, và nhiều ngôi khác.

Chánh điện của Long Quang Cổ Tự tại Cần Thơ

Khuôn viên phía trước Chánh điện

Phía trước ngôi chùa có một tiểu cảnh tượng Phật Đà niết bàn (cao khoảng 0,5 m) dưới gốc cây bồ đề. Đặc biệt, gốc cây bồ đề được nhập khẩu từ Myanmar và được trồng vào ngày 30/11/2012. Cảnh tượng này không chỉ thể hiện vẻ thanh nhã của ngôi chùa mà còn tạo điểm che chắn tốt cho tầm nhìn của du khách khi đến tham quan (một yếu tố phong thủy quan trọng trong kiến trúc cổ).

Tượng Phật Đà ngồi dưới gốc cây bồ đề, xuất xứ từ Myanmar, được trồng vào năm 2012.

Bên hữu của chánh điện có một tượng Quan Âm Bồ Tát cao khoảng 2 mét đặc trên một bục cao chừng nửa mét. Tượng Quan Âm được đặt dưới một gốc tre với tán cây tạo bóng mát. Phía trước là một hàng rào được làm từ bông trắng, tô điểm khá thanh nhã.

Tượng Quan Âm Bồ Tát bên phải chánh điện, gần cổng vào

Ở góc bên phải của chánh điện, có một bảng di tích lịch sử văn hóa. Bảng này ghi chép tóm tắt về lịch sử hình thành và quá trình được công nhận là di tích cấp quốc gia của chùa.

Bảng ghi danh di tích lịch sử của chùa Long Quang Cần Thơ

Bên trong Chánh điện của chùa

Giống nhiều công trình kiến trúc cổ, chùa được xây dựng trên một tầng gạch cao hơn nửa mét. Để vào, bạn sẽ đi qua hai bên của cầu thang. Chùa có một cửa lớn phía trước và hai cửa sổ.

Ở bên hông bên phải, đặt một tượng Đại hồng chung imposant.

Hình ảnh của Đại hồng chung tại chùa hiện nay

Ở phía bên trái, có lối đi dẫn vào hành lang.

Trong Chánh điện, bàn thờ làm từ gỗ với 2 bậc. Bậc cao nhất thờ ba vị: Phật A Di Đà (giữa), Đại Thế Chí Bồ Tát (Bên trái), và Quan Thế Âm Bồ Tát (Bên phải). Bậc thấp hơn thờ Phật Di Lặc (kèm theo nhiều bức tượng trẻ con đang vui đùa). Cả 4 bức tượng cao khoảng 1 mét được đặt trên một bàn nhỏ.

Bàn thờ Phật Tổ bên trong Chánh điện

Trên bàn thờ, có một bảng hiệu được chế tác mỹ nghệ với chữ Hán: Đại Hùng Bảo Điện. Cả hai cột đều được trang trí với hoa văn tinh xảo và câu đối chữ Hán cũng được khắc vàng nổi bật.

Ngay đối diện bàn thờ, có 2 vị hộ pháp đứng sát cửa vào: Vi Đà Hộ Pháp và Tiêu Diện Đại Sĩ.

2 bên chánh điện có nhiều bức tượng Phật cổ bằng gỗ đặt trên bàn cao khoảng 1,2m. Những tượng này là tác phẩm nghệ thuật sơn màu quý giá, được tạo từ năm 1922.

Bên phải là 9 tượng La Hán, mỗi tượng đội mũ quan, ngồi trên các con linh thú khác nhau (Dê, Trâu, Kỳ Lân, Voi,…) và có các tư thế khác nhau. Tiếp theo là Địa Tạng Vương Bồ Tát, sau đó là bàn thờ Tổ Sư Đạt Ma (ở giữa) – Giám Trai (Bên trái) – Quan Công (Bên phải). Cuối cùng là bàn thờ Ngọc Hoàng Đại Đế và Nam Tào (Bên trái), Bắc Đẩu (Bên phải).

Bên trái là 9 tượng La Hán còn lại. Tiếp theo là Quan Thế Âm Bồ Tát, hai bên là Thiên Tài và Đồng Tử. Kế đó là hình của Diêm Vương cùng với Phán Quan, Long Vương và quân lính. Cuối cùng là bàn thờ Ngũ Hành Nương Nương.

Phía phía sau chánh điện nằm bàn thờ Hậu Tổ.

Trên bàn thờ là tượng Phật Chuẩn Đề, ngự trên một chú chim, chân chú chim đặt lên bệ hoa sen. Xung quanh có nhiều bài vị và hình ảnh của các vị cựu trụ trì của chùa Long Quang.

Phật mẫu Chuẩn Đề và các bài vị cựu trụ trì sau chánh điện

Đằng sau chánh điện, bàn thờ Hậu Tổ là nơi tôn vinh tượng Phật Chuẩn Đề. Bức tượng ngồi trên một chú chim, chân chú chim đặt lên bệ hoa sen. Xung quanh là nhiều bài vị và hình ảnh của các vị cựu trụ trì của chùa Long Quang.

Ở phía đối diện bàn thờ, góc phải là nơi đặt hình ảnh các linh vị nam, còn góc bên trái là hình ảnh các linh vị nữ.

Nơi cầu siêu cho các linh vị sau chánh điện của chùa Long Quang

Các khu vực khác gần chánh điện

Theo con đường trực tiếp từ chánh điện, bên phải là khu vực nhà ăn và nhà bếp. Bên trái lần lượt là Địa Tạng Đường, Hội Trường, Bãi xe, khu Mộ Tháp, nơi cư trú của tăng ni và khu vực vườn.

Khu vực thảo nguyên xanh mát

Khu vực này trồng đủ loại cây xanh và tạo nên nhiều tiểu cảnh Phật giáo sáng tạo, mô phỏng các cột mốc nổi tiếng của Đức Phật.

Ở trung tâm là một hồ sen rộng, bao quanh có khu vực đặt tượng Quan Âm Bồ Tát bằng gỗ giữa đám sen tươi tắn.

Nơi linh thiêng thờ tượng Bồ Tát bằng gỗ tại chùa Long Quang Cổ Tự Cần Thơ

Tượng Quan Âm bằng gỗ cao 3m, tinh tế đứng trên đài sen, là sự hiến tặng của cộng đồng Phật tử từ quán cafe Happy 4.

Chân dung của tượng Quan Âm Bồ Tát bằng gỗ tinh xảo, hiển thị vẻ trang nghiêm và lòng nhân ái, nằm sau khuôn viên chùa.

Bên phải đài sen Bồ Tát là diorama tái hiện hình ảnh 5 vị Trần Kiều Như hân hoan lắng nghe lời giảng của Đức Phật.

Bức tranh sống động về sự kiện Phật giảng đạo trước 5 vị Trần Kiều Ni tại chùa Long Quang Cổ Tự.

Mặt trái là bức tranh tái hiện vườn Lâm Tì Ni, nơi Phật Thế Tôn chào đời với bông sen thơm.

Vườn Lâm Tì Ni tại chùa Long Quang Cổ Tự Cần Thơ, là không gian tĩnh lặng, thường dành cho người tu tập và cầu nguyện.

Tiếp tục bước vào, bạn sẽ bắt gặp mô phỏng sinh động về Phật niết bàn dưới gốc cây bồ đề tại chùa Long Quang.

Bức tranh sống động về khoảnh khắc linh thiêng khi Đức Phật niết bàn dưới bóng cây bồ đề tại chùa Long Quang Cổ Tự, Cần Thơ.

Riêng biệt phía sau là Khu Thiền Thất, một ốc đảo xanh ngát với sự hòa mình của cây cỏ và trái cây đủ loại, tạo nên không gian tĩnh lặng dành cho người thiền.

Khu Thiền Thất, nơi hòa mình vào thiền mộng trong một vườn cây phong phú với trái cây và hoa kiểng nở rực màu.

Con đường dẫn vào chùa Long Quang là bức tranh hòa quyện giữa thiên nhiên và kiến trúc tâm linh.

Chùa Long Quang tọa lạc ở cự li khoảng 10km từ trung tâm thành phố Cần Thơ, thuộc quận Bình Thủy. Để đến, bạn đi theo quốc lộ 91B, đến cầu Bình Thủy 3 rẽ phải và tiếp tục chạy khoảng 1km theo biển chỉ dẫn.

Liên hệ qua số điện thoại: +84913772025 để biết thêm thông tin chi tiết.

Chùa Long Quang tọa lạc tại 155 Đinh Công Chánh, Phường Long Hòa, Long Hoà, Bình Thủy, Cần Thơ.

Đường dẫn Google Maps giúp bạn dễ dàng đến thăm chùa: https://goo.gl/maps/vStr93n5YYZ525W76

Khám phá những đánh giá chân thực từ những du khách trước đây về trải nghiệm tại chùa Long Quang.

Hải Lê Trường chia sẻ đánh giá 5/5: “Khuôn viên chùa rộng lớn, thoáng đãng, có tổ chức các khóa tu mùa hè đều đặn. Chánh điện lưu giữ những tượng gỗ điêu khắc cổ quý.”

Cây dừa xanh mướt được chăm sóc tận tâm bên trong khuôn viên chùa.

TrungTin Nguyễn chấm điểm 5/5: “Đây là ngôi chùa cổ có lịch sử lâu dài, thường xuyên đón tiếp nghệ sĩ nổi tiếng. Không gian chùa yên bình và tuyệt vời.”

Những đánh giá chân thực từ du khách về trải nghiệm tại chùa Long Quang ở Cần Thơ.

Khám phá huyền bí các đền chùa cổ ở Cần Thơ:

Tác giả: Đình Khánh Mai

Những chủ đề: Di tích Chùa Long Quang | Hành trình khám phá | Di sản kiến trúc | Hướng dẫn đến nơi