Khám phá Đền Xã Tắc - Ngôi đền linh thiêng ở đất biên giới năm 2025

Đền Xã Tắc tọa lạc tại ngã ba Soáy, bên bờ sông Ka Long - con sông giữa biên giới Việt – Trung, thuộc Móng Cái. Nơi đây là biểu tượng văn hóa và tâm linh, thấu hiểu lòng tin của người Việt.

Khám phá linh thiêng Đền Xã Tắc

Chân dung lịch sử Đền Xã Tắc

Hình ảnh đẹp khi du khách thăm quan đền. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Đền Xã Tắc khởi công xây dựng trong thời kỳ nhà Trần, từ đầu thế kỷ XIII. Theo tài liệu, “Xã” là nơi cử hành lễ tế cho thần Đất; “Tắc” là địa điểm tế thần Nông. Theo giải thích này, đền Xã Tắc là nơi tôn vinh thần Đất và thần Nông, biểu tượng của nền nông nghiệp lúa nước.

Hình ảnh hiện đại của Đền Xã Tắc. Ảnh: Báo Văn Hóa.

Theo một quan điểm khác, đền này thờ thần Xã Tắc Đại Vương, còn được biết đến với tên gọi miếu Xã Tắc Đại Vương. Có thể vị thần Xã Tắc Đại Vương là thần bảo hộ cho vùng đất từng mang tên châu Móng Cái.

Hình ảnh đền như một biểu tượng ở biên giới. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Trong tâm tư của người Việt, vị thành hoàng đóng vai trò quan trọng trong việc lập làng, giữ đất. Vị thần thành hoàng luôn được coi là người bảo vệ, phù hộ cho dân làng. Ngôi đền tại đây là nơi thờ phụng vị thần thành hoàng, biểu tượng của sức mạnh bảo vệ và phù hộ cho cộng đồng.

Hình ảnh của đền giống như các ngôi đền khác tại Việt Nam. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Cụm từ “sơn hà xã tắc” thường được sử dụng để chỉ quốc gia trong truyền thống Việt Nam. Đất Móng Cái với đồng bằng phẳng thuận lợi, nhưng ngôi đền lại nổi bật ngay tại khu vực biên giới, làm nổi bật dấu tích văn hóa lịch sử.

Ngôi đền được xây dựng từ gỗ lim. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Ý nghĩa của tên gọi đền Xã Tắc không chỉ giới hạn trong việc thờ thần Đất và thần Nông, hoặc thành hoàng của Móng Cái. Đây chính là nơi thờ vị thần gìn giữ xã tắc non sông. Ngôi đền Xã Tắc không chỉ là nơi tín ngưỡng thông thường, mà còn là biểu tượng linh thiêng trấn giữ địa đầu biên cương của tổ quốc.

Tượng Xã Tắc Đại Vương. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Hiện nay, đền thờ Xã Tắc Đại Vương, Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng, Cao Sơn Đại Vương, Long thần thổ địa của bản thôn và các vị tiên công của những dòng họ đã có công đến khai khẩn vùng đất này.

Đền phối thờ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng. Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Lễ hội đền Xã Tắc

Năm 2020, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng đền Xã Tắc là di tích lịch sử cấp quốc gia. Từ năm 2018, thành phố Móng Cái đã phục dựng và duy trì tổ chức lễ hội đền Xã Tắc xưa.

Ảnh: Báo Dân tộc.

Lễ hội đền Xã Tắc diễn ra trong hai ngày 2 và 3/3 hàng năm. Phần lễ chính bao gồm lễ cấp thủy, lễ mộc dục, lễ nghênh thần (rước thần du xuân), lễ tế Xã Tắc, lễ dâng lễ vật, lễ xuất tịch. Phần hội có các trò chơi dân gian như bịt mắt đập niêu, kéo co, đẩy gậy, đi cầu kiều, viết thư pháp.

Ảnh: Báo Dân tộc.

Ảnh: Báo Dân tộc.

Trong lễ hội, có hoạt động lấy nước từ sông Ka Long đựng trong bình sành và được 6 thanh niên trai tráng rước về bằng kiệu. Ý nghĩa của nghi thức lễ rước cấp thủy về thờ Thánh là mong ước thánh phù hộ cho người dân trong vùng luôn gặp được những điều may mắn, mùa màng tốt tươi, khỏe mạnh.

Lễ hội đền Xã Tắc. Ảnh: Thành phố Móng Cái.

Ảnh: Thành phố Móng Cái.

Ngoài những lễ vật phổ biến như lợn, gà, vịt, hải sản… còn có những đặc sản độc đáo của vùng Móng Cái như bánh chưng và xôi ngũ sắc được người dân địa phương chuẩn bị và trang trí để dâng đền trong ngày lễ.

Những phần lễ hội. Ảnh: Thành phố Móng Cái.

Sau các lễ nghi tổ chức tại đền, đoàn rước sẽ di chuyển bài vị của Xã Tắc Đại Vương cùng Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng trên trục đường dọc sông Ka Long. Cả hai bên đường sẽ sắp đặt mâm cỗ ngay trước cửa để chào đón kiệu Thánh đi qua.

Thực hiện nghi thức tại đàn Xã Tắc. Ảnh: Hữu Việt.

Ảnh: Báo Quảng Ninh.

Đền Xã Tắc và lễ hội đền Xã Tắc hàng năm đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng, tâm linh của cộng đồng Quảng Ninh, trở thành cột mốc linh thiêng bảo vệ chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của đất “con Rồng, cháu Tiên” một cách yên bình.

Mời quý khách tham gia những hành trình thú vị tại miền Bắc – Hạ Long với những tour độc đáo:

Đăng bởi: Trọng Khải

Từ khoá: Khám phá đền Xã Tắc – Ngôi đền linh thiêng ở đầu đất tổ quốc