Đón Tết Xíp Xí cùng đồng bào dân tộc Thái năm 2024

Đất Việt có 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa truyền thống khác nhau. Nếu như mùa xuân đến hầu hết các dân tộc ở đều háo hức với ngày Tết Nguyên Đán cổ truyền thì người Hà Nhì cũng có riêng ngày Tết Hồ Sự Chà, Tết Cơm Mới của người Ê Đê, đồng bào Dao có ngày Tết Nhảy,... vào những thời điểm khác nhau trong năm. Riêng tháng 7 âm lịch hàng năm, người Thái từ bao đời nay vẫn đón Tết Xíp Xí - một trong những lễ hội đặc sắc của mảnh đất Tây Bắc. Cùng Mytour khám phá ngày Tết này nhé!

 

Đông vui ngày Tết Xíp Xí của người Thái - Ảnh: Thanh Hà

 

Thiếu nữ dân tộc Thái đảm đang chuẩn bị những món ăn cho Tết Xíp Xí -Ảnh: Thanh Hà

 

Tết Xíp Xí bắt nguồn từ đồng bào dân tộc Thái trắng. Các cụ già làng, trưởng thôn cũng không xác định được Xíp Xí bắt đầu từ khi nào, nhưng từ bao đời nay, Xíp Xí là ngày tết, ngày lễ hội quan trọng của cả đồng bào người Thái. Qua quá trình di cư và giao thoa văn hóa, Tết Xíp Xí ngày nay phổ biến ở nhiều dân tộc vùng cao Tây Bắc.

 

Thiếu nữ người Thái rạng rỡ đón Tết Xíp Xí - Ảnh: Vinh Nguyen Xuan

 

Tết Xíp Xí được tổ chức hàng năm chỉ duy nhất vào ngày 14/7 âm lịch hay thậm chí chỉ là một bữa trưa trong ngày, vào khoảng thời gian vừa kết thúc vụ thu hoạch mùa màng. Thông qua những hoạt động trong lễ hội này, dân tộc Thái thể hiện tình yêu quê hương, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mình, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến tổ tiên đã khai phá, thành lập bản, mường tại mảnh đất này.

 

Hoạt động trong Tết Xíp Xí bao gồm 2 phần: phần lễ (mo) và phần hội.

 

PHẦN LỄ (MO):

 

Mọi người quây quần bên nhau để nhớ về đất trời đã cho mưa thuận gió hòa, nhớ đến ông bà tổ tiên đã phù hộ cho gia đình. Tiếp đến, mọi người bày lễ vật để cúng Tết, trong đó, họ sẽ cúng Nà Hoóng (cúng trong nhà) và cúng tế ná (cúng trong ruộng), cầu bình an cho gia đình và mùa màng bội thu.

 

Mọi người cùng chuẩn bị mâm cúng - Ảnh: Thanh Hà

 

Xem thêm: Các khách sạn giá rẻ tại Hoà Bình

 

Theo truyền thống dâng lễ, thịt vịt (nhớ pu tết) và bánh ít là món ăn cần phải có trong mâm cúng, ngoài ra còn có khẩu cắm (cơm nếp nhiều màu sắc), bánh chưng gù, thịt lợn, thịt gà và rượu.

 

Người Thái quan niệm rằng, con vịt gắn bó với đồng ruộng, sông suối, hoạt động chăn nuôi của người dân nên họ thường cúng thịt vịt trong ngày Tết này để cái xấu, điều không may cùng con vịt đó trôi đi, đồng thời có cặp bánh ít để tượng trưng cho hạnh phúc lứa đôi.

 

Bà cụ thổi xôi chuẩn bị thức ăn cho ngày tết của dân tộc - Ảnh: Hùng Vũ

 

Bà mo cúng tế, dâng mâm cỗ lên tổ tiên - Ảnh: Thanh Hà

 

Con cháu trong gia đình sẽ chúc Tết người già trong nhà và người lớn phát lộc để mong những điều tốt đẹp đến với những đứa trẻ này.

 

PHẦN HỘI:

 

Kết thúc phần lễ, các thành viên trong gia đình người Thái lại hào hứng đón phần hội. Mọi người cùng thưởng thức mâm cỗ đặc biệt dành cho tết Xíp Xí. Kế đến, họ trò chuyện, tâm sự với nhau và cất lên những lời ca giọng hát mừng ngày tết.

 

Trẻ em được vui chơi thỏa thích trong lễ hội - Ảnh: Hùng Vũ

 

Tết Xíp Xí còn được gọi là tết trẻ con, bởi đây là dịp người lớn dành sự quan tâm, thương yêu đặc biệt cho lớp thế hệ nhỏ. Những đứa trẻ được sắm cho những bộ quần áo mới sặc sỡ sắc màu, nhiều thức ăn ngon và được vui chơi tết thỏa thích.

 

Tùy vào từng gia đình, dòng họ đông đúc hay ít người mà đồng bào Thái sẽ tổ chức lễ hội lớn, nhỏ khác nhau; nhưng họ đều rất mến khách. Với họ, càng nhiều khách đến thì gia đình càng gặp nhiều may mắn. Bất cứ người khách lạ hay quen nào khi đến thăm gia đình vào Tết Xíp Xí sẽ luôn được chào đón nồng hậu, chu đáo.

 

Du khách được người dân địa phương mời rượu cần - Ảnh: Trịnh Văn Bộ

 

Xem thêm:  Các khách sạn giá ưu đãi tại Sơn La

 

Sự sôi nổi, tưng bừng của tết Xíp Xí được thể hiện từ phần mo đến phần hội, Du khách có dịp đến các tỉnh Tây Bắc vào ngày này sẽ được hòa nhịp cùng những người dân nơi đây hát những bài ca như “khắp chúc muôn” (hát chúc mừng), “khắp khoắm son cún” (hát dạy làm người), “khắp long te” (hát bè trên sông), “khắp báo sao” (hát giao duyên) và nhiều bài ca được vang lên rộn ràng khi ăn uống, lúc chào thăm nhau.

 

Những điệu múa Thái truyền thống - Ảnh: Thanh Hà

 

Âm điệu réo rắt, du dương của đàn tính tẩu (đàn bầu của người Thái) cũng gợi cho lòng người những rạo rực cuộc sống. Những âm thanh vang vang khắp núi trời Tây Bắc ấy đã tạo nên thứ văn hóa sống động của người dân tộc đồng bào vùng cao.

 

Đàn tính tẩu và điệu múa truyền thống đẹp mắt của đồng bào dân tộc Thái -Ảnh: Sưu tầm

 

Xem thêm: Các khách sạn giá ưu đãi tại Lào Cai

 

Các trò chơi dân gian quen thuộc như ném còn, đẩy gậy, nhảy sạp,... được tổ chức đông vui để người dân các làng bản cùng tham gia với nhau, góp phần đặc sắc thêm cho ngày tết Xíp Xí.

 

Ném còn - trò chơi dân gian phổ biến ở các lễ hội - Ảnh: Sưu tầm

 

Người Thái còn cho rằng, bất kể những ai, từ người già đến trẻ nhỏ, người phụ nữ hay đàn ông, người trong gia đình hay du khách được đón Tết Xíp Xí đều được may mắn và an lành vào những tháng ngày sau. Các thế hệ trong gia đình, các bản làng thêm gắn kết, yêu thương lẫn nhau. Du khách đến Sơn La, Lai Châu, hay những vùng đất tổ chức Tết Xíp Xí vào 14/7 âm lịch thì hãy dừng chân để cùng người Thái đón một cái Tết đầm ấm và an yên nhé! Bạn hẳn sẽ có những trải nghiệm, cảm xúc khó quên với ngày Tết Xíp Xí này đấy!

 

Du khách thích thú trước các hoạt động lễ hội ngày Tết Xíp Xí - Ảnh: Thanh Hà

 

Xem thêm: Các tour du lịch Lào Cai giá rẻ

 

Mỗi nơi, mỗi dân tộc hẳn đều có những ngày Tết khác nhau và những ngày Tết ấy đều chứa đựng văn hóa truyền thống sống động. Trải qua những biến cố của lịch sử và thăng trầm của thời gian, Việt Nam ngày càng hội nhập, tiếp thu nhiều nền văn hóa mới, nhưng những truyền thống riêng của dân tộc Việt sẽ luôn được các thế hệ nối tiếp giữ gìn và phát huy.

 

Mỹ Phượng - Mytour.vn

 

Nội dung bài viết thuộc bản quyền của Mytour (Không bao gồm hình ảnh). Mọi sao chép cần ghi rõ nguồn, tên tác giả, nhiếp ảnh gia cùng với liên kết về nội dung tương ứng tại Mytour..